Akcja powieści rozgrywa się na przełomie XIX i XX wieku w Budapeszcie[a], stolicy Węgier. Oś fabuły stanowią walki o plac pomiędzy dwiema grupami chłopców. Grupa broniąca swego prawa do placu to Chłopcy z Placu Broni (w innych językach tłumaczy się to jak Chłopcy z ulicy Pawła), natomiast ich przeciwnicy, chcący zająć teren, by grać na nim w palanta, to Czerwone Koszule (w pierwszej wersji polskiego tłumaczenia nazwa grupy, wywodząca się od nazwy uczestników wyprawy Giuseppe Garibaldiego na Sycylię, brzmiała błędnie Czerwonoskórzy). Przywódcą pierwszej grupy jest Janosz Boka, zaś jej najmniej poważanym członkiem i zarazem jedynym szeregowcem jest Ernest Nemeczek (główny bohater książki); przywódcą drugiej jest Feri Acz, a członkami m.in. Sebenicz, bracia Pastorowie i Wendauer. Powieść przedstawia serię heroicznych wyczynów Ernesta Nemeczka, w wyniku których choruje – najpierw przeziębia się po tym, jak podczas przeszpiegów w Ogrodzie Botanicznym (miejscu zabaw Czerwonych Koszul) ukrywa się w basenie, a następnie dostaje zapalenia płuc po „kąpieli”, jaką serwuje mu wroga drużyna, gdy samotnie zakrada się na jej terytorium. Mimo choroby w dniu decydującej bitwy chłopiec ucieka z domu i bierze udział w walce, ostatkiem sił przyczyniając się do zwycięstwa swojej grupy. Zostaje zaniesiony do domu przez swego przywódcę (Janosza Bokę) i niedługo później umiera. Przed domem Nemeczka Janosz Boka spotyka Feriego Acza, zaniepokojonego o stan zdrowia chłopca. Ostatecznie Plac Broni zostaje sprzedany pod budowę domu. Zgnębionych chłopców pociesza fakt, że Nemeczek, który oddał za niego życie, nie dożył chwili sprzedania Placu Broni.